AD: Alleen goed salaris is niet meer genoeg: werkgevers bieden allerlei lokkertjes aan

Veel bedrijven zijn naarstig op zoek naar personeel. Mensen lokken met huisvesting of kinderopvang kan helpen, denken woningmarkt- en arbeidsmarktexperts. Maar het staat allemaal nog wel in de kinderschoenen. Bron: AD (Natasja de Groot).

Een eeuw geleden gebeurde het veel: werkgevers lieten pal naast hun fabriek een compleet dorp verrijzen voor medewerkers. Een van de bekendste voorbeelden is het Philipsdorp in Eindhoven. Daar werden vanaf 1910 de eerste rijtjeshuizen voor fabrieksarbeiders gebouwd en er kwamen al snel winkeltjes en andere voorzieningen bij, zoals sportvelden en verenigingen. Zoals Philips zijn er tal van voorbeelden. Neem machinebouwer Stork (Hengelo), schoenmaker Bata (Best), bestekmaker Gero (Zeist) of de Gist- & Spiritusfabriek Agneta (Delft). 

De belangrijkste drijfveren voor die werkgevers waren de enorme vraag naar arbeiders en het grote tekort aan woningen. Klinkt dat bekend in de oren? Ook nu speelt er een schaarste aan huizen én personeel. Kunnen we een revival van dorpen met arbeidershuizen tegemoetzien? 

Geen hele dorpen
Hele dorpen hoeven we volgens hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer van TU Delft niet meer te verwachten. Ook hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen van Tilburg University ziet het niet voor zich dat er ‘straks een hele wijk verrijst waar alleen maar zorgmedewerkers van bijvoorbeeld het UMC wonen’. Dat is qua tijd en geld niet erg realistisch, denkt hij.

Maar de twee zien op kleinere schaal het bieden van huisvesting wel degelijk als middel om personeel te lokken. ,,In deze krappe arbeidsmarkt zie je dat werkgevers nadenken over manieren waarop ze mensen aan zich kunnen binden. Waar het eerder vooral over hoger loon ging, zie je ze nu kijken naar wat ze nog meer kunnen bieden. Dan is huisvesting maar ook kinderopvang een optie’’, meent arbeidsmarktdeskundige Ton Wilthagen.

Zeker voor werkgevers in vitale sectoren zoals zorg, onderwijs of die zich bezighouden met productiewerk, waarbij het noodzakelijk is dat personeel naar het werk komt, zou dat volgens hem interessant kunnen zijn. ,,De bedrijven die zoiets bieden, zullen zeker een voorsprong hebben op andere bedrijven.’’

Wilthagen verwacht echter geen grote trend: het zal voor een beperkt aantal kapitaalkrachtige bedrijven zijn weggelegd door de grote investeringen die nodig zijn. Bovendien staan Nederlanders in Europa helemaal achteraan als het gaat om de bereidheid om te verhuizen voor het werk. Daarom verwacht hij dat het aanbod  heel aanlokkelijk moet zijn wil iemand toehappen. En voegt hij toe: ,,Voor veel kantoorberoepen is het in coronatijd juist gebleken dat je prima in Drenthe kunt wonen en in Amsterdam of Rotterdam kunt werken.’’ 

Financieel bijdragen
Boelhouwer verwacht net als Wilthagen geen massale trend maar denkt dat meer bedrijven de uitdaging aan zullen gaan. Zo wijst hij op chipmachinemaker ASML dat recent voorstelde om mee te betalen aan woningbouw. Het hightechbedrijf uit Veldhoven hoopt de komende jaren vele duizenden extra medewerkers aan te trekken en die hebben allemaal een betaalbare woning nodig. Zelf huizen bouwen ziet het bedrijf niet zitten, maar financieel bijdragen is zeker een optie, liet het weten. Voorwaarden zijn wel dat het betaalbare woningen zijn ook voor niet-ASML-mensen én dat de overheid meebetaalt.

Boelhouwer denkt dat meer bedrijven dat voorbeeld van ASML zouden volgen. ,,En dat is heel verstandig met de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Daar kun je je echt mee onderscheiden’’, weet hij.

Dat is in elk geval wat IT-bedrijf Topicus denkt. Het bedrijf is al jaren bezig met het realiseren van een campus in het oude centrum van Deventer. Hoewel het allemaal een stuk langer duurt dan verwacht is directeur en medeoprichter Henk Jan Knol positief gestemd: ze zijn bijna op het punt dat de bestemmingsplannen kunnen worden ingediend en dan duurt het nog zo’n twee jaar voordat ze aan de bouw kunnen beginnen. ,,Het is iets van de lange adem’’, reageert Knol.

"In deze tijd snapt iedereen dat huisvesting een van die dingen is die je als werkgever echt onderscheidend maakt."

Directeur Topicus

Hij heeft er geen moment spijt van ermee te zijn begonnen. ,,Toen wij vijf jaar geleden met de campus aan de slag gingen, verklaarden mensen ons voor gek. Dat gebeurt nu niet meer, in deze tijd snapt iedereen dat huisvesting een van die dingen is die je als werkgever echt onderscheidend maakt.’’

Meer te bieden
Dat heeft Topicus hard nodig, aldus Knol. Jaarlijks heeft het softwarebedrijf 160 tot 200 openstaande vacatures.  Knol hoopt de komende jaren flink te kunnen doorgroeien, maar dan moet er wel voldoende personeel zijn. Om die te lokken hebben ze het plan opgevat om tegenover het station een mix van werken, wonen, opleiding en ontspanning te laten verrijzen. ,,Het begint natuurlijk met het aanbieden van mooi en uitdagend werk, maar je moet meer te bieden hebben als je medewerkers voor langere tijd aan je wilt binden’’, aldus Knol.

"Het begint natuurlijk met het aanbieden van mooi en uitdagend werk, maar je moet meer te bieden hebben als je medewerkers voor langere tijd aan je wilt binden’’

Boelhouwer kent weinig bedrijven die zoals Topicus zelf zo’n grootschalig woon-werkproject aan het opzetten zijn, maar hij kent wel enkele andere initiatieven, waarbij een bedrijf afspraken heeft gemaakt met een investeerder over bijvoorbeeld de huur of koop van een aantal appartementen. Zo hield kinderdagverblijf CompaNanny in Amsterdam een proef met huisvesting van kinderleidsters. Uiteindelijk is het kinderdagbedrijf na de pilot ermee gestopt. Om welke reden er een streep door is gezet, wil het bedrijf niet kwijt.

In sommige markten is huisvesting bieden al langer gewoon. Boelhouwer: ,,Er zijn natuurlijk ook polenhotels en er is een hele markt opgetuigd voor expats. Zeker als je mensen naar Nederland haalt om te werken, zul je ze wel huisvesting moeten bieden.’’

De woningmarktkenner ziet intussen dat sommige gemeenten onderzoeken hoe ze bepaalde beroepsgroepen kunnen verleiden om te komen werken in hun stad. Zo wordt soms een bepaald aantal woningen toegewezen aan onderwijzers, verpleegkundigen of agenten.

"Daarmee maak je je aantrekkelijk als werkgever en het kan ook zorgen voor een hecht team en een goede samenwerking onderling."

Bij Topicus moeten ze nog even geduld hebben voordat het woon-werkcomplex is gerealiseerd, maar dat weerhoudt de directie er niet van verder te denken. Knol: ,,We hebben ons bij de campus een beetje laten inspireren door het vroegere denken van Anton Philips en Coen Stork met hun fabrieksdorpen. Daarmee maak je je aantrekkelijk als werkgever en het kan ook zorgen voor een hecht team en een goede samenwerking onderling. Als dat zijn vruchten afwerpt, sluiten we niet uit dat we ook op andere plekken in Nederland huizen willen bouwen. En wie weet ooit wel een dorp, we sluiten niets uit.’’

Artikel delen?

mail

Vragen?

Neem contact op met

Liesbeth Platvoet

Marketing- en Communicatie Manager

mailliesbeth.platvoet@topicus.nl phone0570 - 662 662