“Starters beter af met hypotheek op basis van big data?”
10 december 2021 • Deventer • 4 minuten lezen
De huidige woningmarkt drijft starters tot wanhoop. Zelfs wie ‘duurhuur’ prima kan opbrengen maakt bij een hypotheekaanvraag – zelfs bij fors lagere maandlasten – vaak geen kans. “Gebruik van brondata kan helpen om dat te doorbreken”, stelt Jeroen Dekkers van IT-dienstverlener Topicus.
Jonge huizenkopers hebben het zwaar. De woningprijzen rijzen de pan uit, fors overbieden is de norm en geldverstrekkers houden de hand op de knip. Alleen wie een eigen huis heeft met forse overwaarde, of veel spaargeld op de bank, maakt nog een kans.
Voor 2022 zijn de vooruitzichten niet veel beter. De NHG-grens stijgt weliswaar naar €355.000 maar vanwege de oplopende inflatie en de stijgende energieprijzen adviseerde het Nibud dit najaar aan kabinet en Tweede Kamer om de leennormen verder aan te scherpen. Intussen begint de rente langzaam weer te stijgen, telt ook de schuld voor bijvoorbeeld een private leaseauto of een studie mee bij de bepaling van de maandlasten en draagkracht, en gaat de hypotheekrenteaftrek per 2022 verder omlaag, van 43 naar 40 procent.
‘Aorta van hypotheekverstrekking’
Jeroen Dekkers is Businessline Manager Hypotheken bij IT-dienstverlener Topicus. Dat bedrijf is, zegt hij beeldend, de ‘aorta van hypotheekverstrekking in Nederland’. “Wij bieden de gekoppelde software waarmee banken en hypotheekverstrekkers en veel hypotheekadviseurs werken. Hypotheekadviseurs voeren de gegevens van de consument in in hun adviespakket welke de aanvraag weer doorstuurt naar Force, zoals het systeem van Topicus heet. Ze kunnen dan direct kijken in de rentetarieven, contractvormen en acceptatievoorwaarden van aangesloten hypotheekverstrekkers. Ook de beoordeling, BKR-check, acceptatietoets, maandelijkse incasso én overzichtelijke real-time dashboards zijn daaraan gekoppeld. Totaal gaat ongeveer twee derde van alle hypotheek-aanvragen in Nederland door Force.”
Achter die indrukwekkende bedragen en getallen zitten enorm veel data. Dekkers “We zijn al van ver gekomen. Toen ik twintig jaar geleden bij ING Hypotheken begon, gingen contracten nog per post en per fax, en later via e-mail. Tegenwoordig gaat heel veel via online connected finance platformen. Ook bij veel goedkeuringsprocessen; alleen bij lastige uitzonderingen of foutmeldingen kijkt er nog een mens naar.”
"Tegenwoordig gaat heel veel via online connected finance platformen."
Jeroen Dekkers Businessline Manager Hypotheken
Brondata-ontsluiting
De volgende grote sprong vooruit in de hypotheekwereld heet volgens Dekkers ‘brondata-ontsluiting’. “In het proces van een hypotheekaanvraag is alles data: het pand, wij zelf, onze financiële situatie… Veel van die informatie moet je nu nog op papier of ingescand aanleveren, de zogenoemde stukkenlijst. Denk aan je arbeidsovereenkomst, loonstroken, je werkgeversverklaring, het taxatierapport en kadasterdata. Een hele papierwinkel, ook al is die inmiddels grotendeels digitaal. Al die informatie staat al her en der in computers, maar is niet gekoppeld. Het hypotheekproces is al tientallen jaren niks anders dan die data verplaatsen naar het verstrekkingsbeleid van geldverstrekkers, zodat zij deze kunnen beoordelen. Dat beleid wil je naar voren brengen en zo vroeg mogelijk aan die data plakken. Met brondata-ontsluiting kun je die vrijgeven – eenmalig én alléén voor je hypotheekaanvraag. Daarmee gaat het beoordelen en afsluiten van je hypotheek sneller en soepeler. De consument heeft eerder zekerheid.”
Beter maatwerk en advies
Werken met brondata heeft grote voordelen voor de hele keten, voorspelt Dekkers. “Als consument heb je de controle: pas als jij akkoord geeft, komen jouw actuele gegevens in het systeem. Aan de hand daarvan kunnen hypotheekverstrekker, adviseur en klant direct zien welke hypotheek mogelijk is, en tegen welke kosten. Of niet, en waarom niet. De stappen blijven hetzelfde, maar gaan zoveel sneller.”
De rol van de vrije hypotheekadviseurs – die nu nog zo’n driekwart van de hypotheken begeleiden – verandert daardoor ook. Dekkers: “In de huidige situatie kan een adviseur nooit van alle 43 geldverstrekkers alle tarieven, beleid en voorwaarden in zijn hoofd hebben. Met big data kan dat wel – en die van de klant erbij. Zo kan hij de beste match maken en de klant helpen bij de specifieke keuzes en de mogelijke consequenties daarvan, bijvoorbeeld als het gaat om hypotheekvorm of looptijd of rentevastperiode.”
Maatwerk naar draagkracht?
De voordelen spreken voor zichzelf, vindt Dekkers. “Als de klant ook gegevens over zijn uitgavenpatroon of bijvoorbeeld spaargedrag deelt, krijg je een nog completer en realistischer beeld van het bestedingspatroon en de betaalmoraliteit van de aanvrager, en dus van diens kredietwaardigheid. Als uit de bankgegevens blijkt dat ze met gemak elke maand geld overhouden, of dat ze nu al maandelijks een dure huur kunnen opbrengen, kan de bank een realistische risico-inschatting maken. En een afweging-op-maat.”
“Als je een compleet beeld hebt van de financiële situatie van een klant, inclusief bijvoorbeeld spaargeld of eventuele andere vermogensbestanddelen, kun je ook de risico’s voor de consument inschatten."
Jeroen Dekkers Businessline Manager Hypotheken
Scherpe blik vooruit
Hypotheekverstrekking op basis van brondata geeft ook een scherper zicht op mogelijke toekomstige gevolgen van keuzes nu. “Als je een compleet beeld hebt van de financiële situatie van een klant, inclusief bijvoorbeeld spaargeld of eventuele andere vermogensbestanddelen, kun je ook de risico’s voor de consument inschatten als er onverhoopt iets onverwachts gebeurt. Als de waarde fluctueert, als je wilt aflossen, als je groter en duurder wilt kopen, maar wel met lagere maandlasten.”
Bron: NRC
Meer informatie
