Elke Nederlander krijgt zijn eigen bank
23 april 2018 • 4 minuten lezen
Startups in de financiële sector hadden altijd moeite om een voet aan de grond te krijgen, omdat de traditionele banken hun positie met hand en tand (en veel geld) verdedigden. Onder impuls van onder meer Europese wetgeving verandert dat. In de nabije toekomst kan iedere Nederlander zijn eigen bank opbouwen uit diensten die hij bij verschillende aanbieders betrekt.
Nederlanders zijn gewend aan multibankieren.
Een betaalrekening, een spaarrekening, een beleggingsrekening, een credit card, een hypotheek – het is niet ongebruikelijk om die bij verschillende banken te hebben. Niet ongebruikelijk misschien, maar evenmin erg handig. Wie geld van de ene spaarrekening naar de andere wil overhevelen, moet langs meerdere online loketten.
Dat gaat veranderen, denkt Daan Dijkhuizen, CEO van Topicus, van oorsprong een bedrijf dat onder andere software voor financiële dienstverleners maakt, maar binnenkort ook zelf hypotheekaanbieder is. ‘Veel fintechbedrijven richten zich op het optimaliseren van processen binnen een deelmarkt in plaats van innovatieve oplossingen’, zegt Dijkhuizen. ‘Ze maken het bijvoorbeeld met een app makkelijker om betalingen in het café te verrichten. Ik vind dat het tijd wordt voor aggregatie.’
“Veel fintechbedrijven richten zich op het optimaliseren van processen binnen een deelmarkt in plaats van innovatieve oplossingen.”
Daan Dijkhuizen CEO van Topicus
Daarmee bedoelt Dijkhuizen dat allerlei financiële technologieën, de afgelopen jaren ontwikkeld door startups en in hun kielzog grootbanken die bang waren de boot te missen, bij elkaar gebracht zullen worden in één aggregator. Consumenten en bedrijven kunnen daar al hun geldzaken regelen, ongeacht bij welke dienstverlener de verschillende componenten zijn ondergebracht.
In zekere zin doet zo’n aggregator voor het bankwezen wat Blendle voor de journalistiek doet en Spotify voor de muziek. Door afspraken te maken met vele aanbieders kunnen zij toegang bieden tot duizenden artikelen of muziekopnamen, waarbij de abonnees alleen betalen voor degene die ze daadwerkelijk lezen of luisteren.
“In zekere zin doet zo’n aggregator voor het bankwezen wat Blendle voor de journalistiek doet en Spotify voor de muziek.”
Daan Dijkhuizen CEO van Topicus
Zeggenschap voor consumenten
Naast nieuwe technologie is veranderende wetgeving een drijvende kracht achter de ontwikkeling die Dijkhuizen verwacht. Twee Europese richtlijnen geven consumenten meer zeggenschap over hun eigen data, met grote gevolgen voor bedrijven, zoals banken, voor wie het eigendom van data centraal staat in het businessmodel.
PSD2, de nieuwe Europese richtlijn voor betaaldiensten, geeft rekeninghouders het recht om derde partijen toegang te verlenen tot hun betaalgegevens.. Een aggregator kan dus iemands gegevens ophalen bij bijvoorbeeld de bank, het pensioenfonds en de hypotheekverstrekker, en dan in één oogopslag diens totale vermogenspositie inzichtelijk maken.
De General Data Protection Regulation (GDPR) geeft consumenten het recht al hun informatie in te zien bij bedrijven die persoonsgegevens bijhouden. Veel aandacht gaat momenteel uit naar sociale media als Facebook, maar de wet geldt natuurlijk ook voor verzekeraars, hypotheekverstrekkers, pensioenfondsen en andere bedrijven die financiële diensten leveren. Ook van hen kan de consument dus vragen data te ontsluiten voor de aggregator waar hij al zijn geldzaken beheert.
Dijkhuizen schat in dat er op de Nederlandse markt plaats is voor twee à drie van dergelijke aggregators. De grote vraag is natuurlijk: wie gaat die beheren? In het nachtmerriescenario voor de Nederlandse banken is dat een buitenlandse grootheid die zijn volume gebruikt om de markt te pakken.. Om dat tegen te gaan zullen de gevestigde orde en de fintechs binnen Nederland snel (en intensief) moeten samenwerken.
Moederschip
‘De grootbanken hebben de afgelopen jaren 700 miljoen euro geïnvesteerd in reactie op fintech startups die met disruptieve technologie kwamen’, vertelt Dijkhuizen. ‘Dat is meer dan die fintechs zelf hebben geïnvesteerd, maar mij valt op dat ze dat vooral gestoken hebben in initiatieven om bestaande processen te verbeteren. Ook hebben ze kleine fintechs opgekocht, maar ze hebben moeite om de innovatie naar het moederschip te halen. De grote banken lopen een reëel risico irrelevant te worden behalve voor het sterk gereguleerde deel van het bankwezen gegeven hoe ingewikkeld het is om een vergunning te krijgen en te onderhouden.’
“De grootbanken hebben de afgelopen jaren 700 miljoen euro geïnvesteerd in reactie op fintech startups die met disruptieve technologie kwamen.”
Daan Dijkhuizen CEO van Topicus
De meeste benodigde technologie is inmiddels beschikbaar, denkt Dijkhuizen. De kunst is nu alles aan elkaar te knopen, zowel de gevestigde orde als de fintechs, in combinatie met kennis over het psychologische model van de consument, zodat deze de diensten als één financieel Zwitsers zakmes in handen kan krijgen. En als je dat denkt, wat is er dan logischer dan het zelf te proberen? Topicus besloot de stoute schoenen aan te trekken en zelf een hypotheekaanbieder te worden. Binnenkort lanceert het Jungo, een platform dat zich in eerste instantie richt op de verstrekking van innovatieve hypotheken. De manier waarop Jungo tot stand gekomen is, zegt iets over hoe de markt momenteel in elkaar zit, stelt Dijkhuizen.
‘Toen ik in 2014 voor het eerst het idee van een people to people hypotheek pitchte werd ik toegejuicht èn uitgejouwd’, vertelt hij. ‘Prachtig idee, maar niet haalbaar. Dat was voor ons de reden om te zeggen: we gaan bouwen. Aanvankelijk dachten we dat de autoriteiten de grootste hobbel zouden zijn. We moesten langs de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandse Bank, de Belastingdienst. Dat kostte weliswaar de nodige tijd, maar ik moet zeggen dat we veel medewerking hebben gekregen.’
‘En toen kwamen we bij de asset managers. Onze hypotheken worden voor twintig procent door particulieren gefinancierd en voor de rest door institutionele beleggers. Die moesten dus meedoen en dan gaat het al gauw over honderden miljoenen. Het idee vinden ze prachtig, maar daarna is de vraag al gauw: wat levert het meer op dan investeren in een gewone hypotheek? Na langdurige, verhitte maar altijd constructieve discussies hebben wij met Aegon een partner gevonden met een enorme hoeveelheid consumentenkennis.’
Vertrouwen
Omdat het al jaren software levert aan zo’n beetje alle grote financiële diensterverleners van Nederland, kent Topicus het krachtenveld goed en geniet het bovendien vertrouwen. Tegelijkertijd heeft het als techbedrijf de frisse blik die nodig is om vernieuwing door te drukken. Dijkhuizen is dan ook optimistisch over de slaagkansen van Jungo: ‘De disruptieve innovatie hebben we gehad. Nu is het zaak de nieuwe ideeën te koppelen aan de bestaande infrastructuur om samen meer te betekenen voor consumenten en bedrijven. Die transformatie duwen wij er graag door.’
Voor de zomer wil Topicus in elk geval live zijn met de hypotheekdienst. Hoe het daarna precies verder loopt is altijd moeilijk te voorspellen. Bij Blendle zitten de uitgeverijen nog nadrukkelijk aan het roer, terwijl Spotify zo groot geworden is dat platenmaatschappijen er niet omheen kunnen. Welk lot het Nederlandse bankwezen beschoren is, laat zich moeilijk raden, maar dat ze ingrijpend gaat veranderen staat vast.
Meer informatie?
Kijk op de website van Finance voor meer informatie of neem contact op met Daan Dijkhuizen
